Miasto Ulanów i jego sołectwa
Miasto Ulanów – położone w widłach rzek Sanu i Tanwi. Prawa miejskie Ulanów uzyskał w 1616 roku. Sławę i rozwój od VII do XIX wieku miasto zawdzięcza rozbudowanemu rzemiosłu szkutniczemu oraz silnemu ośrodkowi flisackiemu. Wspaniale położony Ulanów – dzięki naturalnym drogom komunikacyjnym odgrywał w dawniejszych czasach bardzo ważną role w handlu i w życiu narodu. Transport wodny miał ogromne znaczenie. Ulanów był wówczas jedynym nad Sanem i średnią Wisłą ośrodkiem budowy statków rzecznych i siedzibą istniejących do kończ XIX wieku cechu retmańskiego i flisackiego.
Konkurencją dla transportu wodnego stała się kolej żelazna, która niestety ominęła Ulanów i od jej powstania miasteczko traciło na znaczeniu. Potomkowie dawnych „oryli” reaktywowali w 1991 roku Bractwo Miłośników Ziemi Ulanowskiej, której celem jest kontynuowanie tradycji flisackich.
Powierzchnia miasta – 808 ha, liczba mieszkańców – 1510.
Warto obejrzeć:
-
Modrzewiowy Kościół Parafialny pod wezwaniem Św. Jana Chrzciciela i Św. Barbary,
-
Odbudowany po pożarze w 2002 roku znajdujący się na Cmentarzu Parafialnym Kościół Św. Trójcy (1690r.),
-
Znajdujący się na Rynku pomnik papieża Jana Pawła II ofiarowany miastu przez rodaka artystę – rzeźbiarza Andrzeja Pityńskiego obecnie zamieszkałego w USA,
-
Domy flisackie z II połowy XIX wieku.
-
Tarcza Honoru - płaskorzeźba upamiętniająca mieszkańców Ulanowa poległych w walce o Ojczyznę w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu. Płaskorzeźba ta jest darem Andrzeja Pityńskiego - artysty rzeźbiarza mieszkającego obecnie w Stanach Zjednoczonych, rodaka Ulanowa.
Bieliny – najstarsza miejscowość gminy. Wieś ta od samego początku stanowiła własność prywatną (wieś szlachecka), która na przestrzeni swych dziejów przechodziła z rąk do rąk prawem wykupu lub dzierżawy. Mimo, że często zmieniali się właściciele Bielin pozostawili oni trwałe ślady swego władania takie jak: kościół, klasztor, dworek. Mieszkańcy Bielin przejmowali od właścicieli dworu wzory, innowacje a szczególnie te związane z uprawą ziemi.
Powierzchnia Bielin – 946 ha, liczba mieszkańców – 1059.
Warto obejrzeć:
-
Sanktuarium pod wezwaniem Św. Wojciecha,
-
Zespół Klasztorny (kościół i dom zakonny) Sióstr Dominikanek,
-
Pałac zwany dworkiem z XVIII wieku wokół którego znajdował się rozległy park z rzadkimi okazami drzew i krzewów (dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion wyniosły, klon pospolity) – dziś zachowany fragmentarycznie.
Mamy nadzieję, że już w niedługim czasie park w Bielinach odzyska swoją świetność i będzie cieszył swym widokiem nie tylko mieszkańców Gminy, ale i licznych turystów. Trwają przygotowania do prac związanych z odnową.
Bieliniec, Wólka Bielińska, Bukowina, Glinianka – miejscowości położone na prawym brzegu dolnego Sanu. Otoczone lasami.
Powierzchnia Bielińca – 426 ha, liczba mieszkańców – 494
Powierzchnia Wólki Bielińskiej – 155 ha, liczba mieszkańców – 224
Powierzchnia Bukowiny – 647 ha, liczba mieszkańców – 336
Powierzchnia Glinianki – 967 ha, liczba mieszkańców – 516.
Dąbrówka, Borki, Dąbrowica – sołectwa otoczone lasami, położone nad Tanwią lub w jej pobliżu.
Powierzchnia Dąbrówki – 1002 ha, liczba mieszkańców 772
Powierzchnia Borków – 764 ha, liczba mieszkańców – 313
Powierzchnia Dąbrowicy – 1677 ha, liczba mieszkańców 415
Warto obejrzeć w Dąbrówce:
-
Kościół pod wezwaniem Św. Onufrego.
Huta Deręgowska – miejscowość gminy zajmująca największą powierzchnię – aż 1915 ha o liczbie mieszkańców 718.
Wioska ma Szkołę Podstawową, w której uczą się dzieci w klasach od I do III.
Warto obejrzeć 100-letnią świątynię pod wezwaniem Matko Bożej Pocieszenia, będącą miejscem szczególnej pamięci i czci mieszkańców Huty Deręgowskiej. We wiosce można spotkać wiele przydrożnych krzyży i kapliczek, które są symbolem głębokiej wiary mieszkańców wioski i ich przodków.
Kurzyna Mała, Kurzyna Średnia, Kurzyna Wielka – miejscowość gminy otoczona lasami. Nazwy poszczególnych miejscowości nie świadczą o zajmowanej przez nie powierzchni i o liczbie mieszkańców – to właśnie Kurzyna Mała jest największa obszarowo i zamieszkuje ją najwięcej mieszkańców.
Po I rozbiorze Polski rząd austriacki osadził na terenie Kurzyny Średniej kolonistów niemieckich. Wzajemne przenikanie kolonistów i mieszkańców sąsiednich wsi nastąpiło po dość długim okresie czasu. Do chwili obecnej na terenie Kurzyn wielu mieszkańców tych miejscowości ma niemieckie nazwiska.
Powierzchnia Kurzyny Małej – 849 ha, liczba mieszkańców – 443
Powierzchnia Kurzyny Średniej – 480 ha, liczba mieszkańców – 362
Powierzchnia Kurzyny Wielkiej – 442 ha, liczba mieszkańów – 285.
Warto obejrzeć w Kurzynie Średniej:
-
Kościół pod wezwaniem Marii Magdaleny.
Wólka Tanewska – miejscowość gminy najbardziej rozciągnięta, poszczególne przysiółki znajdują się w znacznym oddaleniu od centrum wioski.
Powierzchnia Wólki Tanewskiej – 878 ha, liczba mieszkańców – 1452.
